Θέλεις να ηχογραφήσεις την ηλεκτρική σου κιθάρα και να ακούγεται επαγγελματικά; Το Α και το Ω είναι ο αρχικός ήχος που βγαίνει από το ηχείο του ενισχυτή σου. Ο μαγικός συνδυασμός της κιθάρας, του ενισχυτή και, φυσικά, των χεριών σου, είναι το θεμέλιο. Πέρα όμως από αυτό, υπάρχουν μερικές βασικές τεχνικές ηχοληψίας που θα σε βοηθήσουν να αποτυπώσεις αυτόν τον ήχο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πάμε να δούμε τα 6 σημαντικότερα σημεία:
1. Τοποθέτηση Μικροφώνων: Η Τέχνη του Ακούσματος για τον Ενισχυτή
Η τοποθέτηση του μικροφώνου είναι ίσως το πιο κρίσιμο βήμα όταν ηχογραφείς από τον ενισχυτή σου.
- Η Βάση: Ξεκίνα με ένα Shure SM57 (ή ένα παρόμοιο δυναμικό μικρόφωνο) τοποθετημένο κοντά στο ηχείο, περίπου 5-10 εκατοστά μακριά. Στόχευσε προς το κέντρο του μεγαφώνου, με μια κλίση 45 μοιρών. Μια εναλλακτική είναι να το βάλεις σε κλίση 90 μοιρών, στη μέση απόσταση από τον κώνο έως την περιφέρεια.
- Tip: Η κλίση είναι το κλειδί. Θυμήσου ότι ο ακροατής δεν ακούει ευθεία μπροστά από το μεγάφωνο, αλλά υπό γωνία. Όσο μεγαλύτερη είναι η κλίση του μικροφώνου, τόσο πιο “μαλακά” θα ακούγονται τα πρίμα. Σκέψου το σαν να ρυθμίζεις ένα equalizer, αλλά μετακινώντας το μικρόφωνο.
- Για τους Περιπετειώδεις (και όσους έχουν τον κατάλληλο χώρο): Αν θέλεις να πειραματιστείς, πρόσθεσε ένα πυκνωτικό μικρόφωνο (όπως ένα Neuman U87 ή AKG 414) σε απόσταση περίπου ενός μέτρου, στο ίδιο ύψος, στοχεύοντας προς το μεγάφωνο. Μπορείς ακόμα και να το δοκιμάσεις πίσω από την καμπίνα του ενισχυτή για έναν πιο ιδιαίτερο ήχο.
- Για ακόμα περισσότερο βάθος: Αν θέλεις να το “παρα-κάνεις” (με την καλή έννοια!), βάλε ένα τρίτο πυκνωτικό μικρόφωνο σε τριπλάσια απόσταση από το δεύτερο (δηλαδή περίπου 2,5 – 3 μέτρα) και στο ύψος των αυτιών σου. Αυτό το στήσιμο σου δίνει 3 διαφορετικές πηγές ήχου που μπορείς να ηχογραφήσεις σε ξεχωριστά κανάλια και να μιξάρεις αργότερα, δημιουργώντας τον δικό σου μοναδικό ήχο. Η προϋπόθεση εδώ είναι να έχεις έναν καλό ακουστικό χώρο για τα μακρινά μικρόφωνα.
- Ο Απλός Δρόμος: Για έναν κλασικό ροκ ήχο, συχνά αρκεί το κοντινό μικρόφωνο, περασμένο από έναν compressor (με ratio περίπου 4:1) και λίγο βάθος (reverb) στη μίξη. Πολλοί καταξιωμένοι κιθαρίστες με μεγάλη δισκογραφία χρησιμοποιούν μόνο αυτή την προσέγγιση.
2. Η Πρόκληση της Φάσης στα Μικρόφωνα του Ενισχυτή
Όταν χρησιμοποιείς πολλά μικρόφωνα για τον ενισχυτή σου, μπορεί να αντιμετωπίσεις διαφορές φάσης. Αυτό σημαίνει ότι οι ήχοι από τα διαφορετικά μικρόφωνα δεν φτάνουν ταυτόχρονα στο μέσο ηχογράφησης, με αποτέλεσμα ο ένας ήχος να ακυρώνει τον άλλο. Πιο συγκεκριμένα ένας αδύναμος, αναιμικός ήχος που μπορεί να εξαφανιστεί εντελώς σε μονοφωνική αναπαραγωγή.
- Ο Χρυσός Κανόνας (του 3:1): Για να αποφύγεις αυτό το πρόβλημα, εφάρμοσε τον κανόνα 3 προς 1: Η απόσταση του δεύτερου μικροφώνου από το πρώτο πρέπει να είναι τουλάχιστον τρεις φορές η απόσταση του πρώτου μικροφώνου από την πηγή (το ηχείο του ενισχυτή).
3. Χρησιμοποίησε τα Μικρόφωνα ως EQ στον Ενισχυτή σου
Αν αποφασίσεις να χρησιμοποιήσεις πολλαπλά μικρόφωνα για τον ενισχυτή σου, έχεις ένα πανίσχυρο εργαλείο στα χέρια σου κατά τη μίξη.
- Συνδυάζοντας τους Ήχους: Ξεκίνα με τον ήχο από το κοντινό μικρόφωνο και σταδιακά πρόσθετε τους ήχους από τα άλλα μικρόφωνα μέχρι να βρεις την επιθυμητή ισορροπία.
- Το κοντινό μικρόφωνο σου δίνει λεπτομέρεια.
- Το δεύτερο μικρόφωνο προσθέτει τον “γεμάτο” ήχο του χώρου.
- Το τρίτο μικρόφωνο (το πιο μακρινό) θα προσθέσει μπάσα λόγω της απόστασης.
- Πλάτος και Όγκος: Μπορείς να δώσεις όγκο και πλάτος στον ήχο κάνοντας panning (στερεοφωνική τοποθέτηση) δεξιά-αριστερά.
- Πειραματισμός είναι το Όνομα του Παιχνιδιού: Δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες εδώ. Δοκίμασε κάθε πιθανή τοποθέτηση μικροφώνου – ακόμα και πίσω από μια ανοιχτή καμπίνα του ενισχυτή – και πειραματίσου με τις κλίσεις για να πετύχεις πιο μαλακά πρίμα ή άλλες τονικές αποχρώσεις.
4. Προσοχή στο Βάθος (Reverb)!
Αυτό είναι πολύ σημαντικό:
- Ηχογράφησε “Στεγνά”: Είναι πολύ καλύτερο να ηχογραφήσεις τον ήχο της κιθάρας σου “στεγνά” (χωρίς εφέ όπως reverb) και να προσθέσεις το stereo βάθος αργότερα στη μίξη. Αν χρησιμοποιήσεις το mono spring reverb του ενισχυτή σου κατά την ηχογράφηση, δεν θα μπορείς να το αφαιρέσεις αργότερα, κάτι που μπορεί να σου δημιουργήσει προβλήματα στη μίξη.
5. Μην Φοβάσαι τον Πειραματισμό με τον Ενισχυτή σου!
- Ψηφιακές Εναλλακτικές: Παράλληλα με τα μικρόφωνα, μπορείς να ηχογραφήσεις και τον ήχο από το speaker emulation ή το recording-out του ενισχυτή σου, εφόσον υπάρχει.
- Εφέ και Σουίτες: Μετά την ηχογράφηση, μπορείς να προσθέσεις VST εφέ ή να χρησιμοποιήσεις κάποια σουίτα preamp/FX για κιθάρα και να τα μιξάρεις με τους ήχους από τα μικρόφωνα. Οι δυνατότητες είναι ατελείωτες!
6. Η Διόρθωση (EQ)
Όπως είπαμε στην αρχή, ο σωστός ήχος από την πηγή (τον ενισχυτή) είναι το πιο σημαντικό. Αν όμως χρειαστεί να διορθώσεις κάτι με EQ, υπάρχουν κάποιες “ύποπτες” συχνότητες που επηρεάζουν τον ήχο της κιθάρας:
- 300-500 Hz: Συχνά χρειάζονται υποτονισμό για να “καθαρίσει” ο ήχος.
- 700 Hz: Για έναν πιο “ξύλινο” ήχο.
- 1000 Hz: Για να “ξεχωρίσει” η κιθάρα στη μίξη.
- 3000 Hz: Για περισσότερο “bite” (κόψιμο).
- 5, 8 και 10 kHz: Θα προσθέσουν πρίμα.
Προσωπικά, δεν ακολουθώ αυτούς τους “κανόνες” κατά γράμμα. Απλά αναζητώ κάθε φορά την ύποπτη συχνότητα που συνήθως χρειάζεται υποτονισμό.
Αυτά τα λίγα, αλλά σημαντικά tips, αν τα ακολουθήσεις σωστά και έχεις όρεξη για πειραματισμό, θα σε βοηθήσουν πάρα πολύ να αποτυπώσεις τον ήχο της κιθάρας σου από τον ενισχυτή σε μια ηχογράφηση και να τον ανεβάσεις επίπεδο.
Μια Σημείωση για τα Μικρόφωνα:
Ενώ τα Shure SM57 είναι εξαιρετικά κοινά, υπάρχουν και πολλές άλλες επιλογές. Εκτός από δυναμικά μικρόφωνα από εταιρείες όπως Sennheiser και AKG, και τα δεκάδες πυκνωτικά από παραδοσιακούς κατασκευαστές όπως Rode και Beyer, πολλοί ηχολήπτες προτιμούν μικρόφωνα τύπου Ribbon (όπως τα Royer Labs R-121, Beyerdynamic M160 και Coles 4038) για τον χαρακτηριστικό τους, ζεστό ήχο. Ο κόσμος των μικροφώνων είναι τεράστιος και γεμάτος επιλογές!